Drie stadia van transitie
Het afgelopen jaar sprak ik veel vrouwen tussen de 45 en 60 jaar, waarbij me iets gemeenschappelijks begon op te vallen. Ze hadden allemaal op de een of andere manier een –al of niet vaag- gevoel van onrust of onbehagen. Dat was verbonden met het gevoel dat er veel meer in hen zat dan er uitkwam. Het leven zoals ze dat tot dit moment leefden was eigenlijk niet meer bevredigend, maar het was nog niet duidelijk hoe ze het dan wel zouden willen.
Voor mij bevestigt dit dat de fysieke overgang voor vrouwen eigenlijk een soort tweede puberteit is die de overgang naar de derde levensfase markeert. Het overgaan van volwassen vruchtbare vrouw (tweede levensfase), naar het volgende stadium van rijpe, onvruchtbare vrouw in de derde levensfase. Net als in de eerste puberteit, verandert er veel in de hormoonhuishouding van vrouwen, met alle lichamelijke en emotionele gevolgen van dien. En net als de eerste puberteit, gaat de tweede puberteit gepaard met een verschuiving in je identiteit als vrouw. Dat kan veel onbestemde gevoelens oproepen en is eigenlijk een uitnodiging om even stil te staan en een en ander nader te onderzoeken. Hieronder beschrijf ik het transitieproces van de tweede naar de derde levensfase.
Oude, inheemse culturen zoals indianenstammen hadden allerlei inwijdings- en overgangsrituelen om belangrijke transities in een mensenleven te markeren en begeleiden. Die hielpen je om te groeien in de volgende fase, zodat je er sterker en rijper door werd. Wij hebben dat niet meer en daarmee zijn we ons vaak helemaal niet zo bewust van dit soort belangrijke overgangen in het leven. Toch is het heel heilzaam om bewust zo’n belangrijke transitie door te maken. Het helpt je om beter te begrijpen wat er in je omgaat, en om constructieve manieren te vinden om door het proces heen te gaan en er sterker uit te komen.
Het transitieproces naar de derde levensfase, dat idealiter ook een transformatieproces is, verloopt via drie stadia. Die stadia verlopen niet noodzakelijkerwijs lineair. Je kunt nu en dan ook ineens een stukje naar voren schieten of naar achteren, en de stadia overlappen elkaar soms ook.
In de ‘transformatie-literatuur’ kwam ik deze stadia onder verschillende benamingen en indelingen tegen. Op basis van mijn eigen ervaring in combinatie met de literatuur, kom ik tot de volgende indeling. Deze fasen zie je ook terug in het transformatieproces van de rups naar een vlinder.
1) Losmaking of Onthechting
Als je herkent, dat je een belangrijke veranderingsfase in je leven binnengaat en je wilt dat proces bewust ondersteunen, dan heb je in dit stadium innerlijk werk te doen in het loskomen van je identiteit tot nu toe. Je wordt als het ware uitgenodigd om de balans op te maken en terug te kijken. Wie ben ik tot nu toe geweest? Wat zijn mijn rollen, mijn sterktes en zwaktes, wat is mijn verhaal tot nu toe? Wat heeft mij tot nu toe gediend, maar doet dat nu niet meer en wil ik achterlaten?
Dit eerste stadium is vergelijkbaar met het vervellen van de rups die haar oude huid afwerpt.
2) De ‘tussentijd’ of de vruchtbare leegte
Als je het oude loslaat, kom je in het stadium van de ‘tussentijd’, tussen wie je was en wie je kunt worden, het rijk van niet-weten. Dit is het stadium waar je als het ware tussen twee levensfasen in zweeft. Je laat het oude los en het nieuwe laat zich nog niet zien. Een uitdagende fase die gepaard kan gaan met verwarrende gevoelens, angst, verdriet, waarbij je als het ware geconfronteerd wordt met je innerlijke wildernis, zonder een duidelijke plattegrond. Wie we geweest zijn voelt niet meer passend, niet meer mogelijk en voldoet niet meer, maar we weten nog niet wie we kunnen worden; in welk potentieel we kunnen groeien.
Dit is weliswaar geen prettige fase, maar als we onszelf toestaan om ons oncomfortabel en gedesoriënteerd te voelen, zonder meteen naar de zekerheid van nieuwe doelen en richting te grijpen, zal onze creativiteit, visie en kracht voor onze volgende levensfase naar boven komen en zich laten zien. Die komt dan in haar eigen tempo en vanuit een laag in onszelf die dieper is dan ego.
In de cocon waar de rups in is verdwenen, speelt zich een strijd af tussen oude cellen van de rups en de nieuwe ‘imaginal’ cellen van de vlinder, waarbij de eerste de laatste proberen te vernietigen.
3) Nieuw begin en vooruit-leren
In deze fase maak je als het ware de sprong naar een nieuw level in jezelf, geleid door de diepste kern van wie jij bent. Je begint een nieuw stadium te ervaren waarbij je langzaam maar zeker meer duidelijkheid krijgt over wie je kunt worden, over wát jou zin en betekenis/doel geeft, en hoe je verder wilt met je leven. Je gaat het volgende deel van de reis aan en je leert al gaande en al doende waar je precies heen wilt. En al gaande ontdek je wie je kunt worden. Vol verwondering leer je jezelf voorwaarts.
Wie je kunt worden is niet perse een beeld dat je al duidelijk hebt, en wat weer nieuwe beperkingen of een nieuw keurslijf kan opleggen. Maar wie je kunt worden kan fluïde zijn, een richting die je inslaat, een energie die je volgt en die je brengt naar wie je kúnt zijn, zonder dat je daar van te voren een heel concreet beeld bij hebt. De energie van je potentieel kun je namelijk wel voelen en herkennen aan de levendigheid en de vitale energie die gaat stromen als je in die richting beweegt. Het wakkert je passie aan.
Uiteindelijk vermenigvuldigen de cellen van de vlinder zich veel sneller dan ze vernietigd kunnen worden en ontstaat de vlinder, die uiteindelijk cocon openbreekt en ontdekt dat ze kan vliegen.
Dit transitieproces kun je meerdere keren in je leven doorlopen, het is niet specifiek alleen voor derde levensfase. Maar de inhoud van het proces is wel heel specifiek in deze fase. In mijn beleving kun je de rijkdom van de derde levensfase en jouw potentieel voor deze fase pas echt goed ontsluiten als je dit proces heel bewust en actief aangaat. Zodat je derde levensfase ook echt een derde akte wordt. Mijn passie is het om vrouwen die dat willen daarin een stukje te faciliteren.
gepubliceerd op http://www.pioniersmagazine.nl/het-bestaat-echt-de-tweede-pubertijd/
Mooie blog Josephine. Ik ben nog geen 50 maar herken wel wat je beschrijft. Lijkt me fijn daarover eens uit te wisselen op een mooi terrasje in de zon.
Dank je Titia! Mooi dat je je hierin herkent. Dat illustreert ook meteen dat die leeftijd van 50 ook maar een getal is en zeker geen vaste grens. De verschillende levensfasen variëren qua leeftijd voor verschillende mensen. Goed idee van dat terrasje. Gaan we zeker doen :-).