‘Ons land wordt gewoon geregeerd door procedures en regels, en niemand kijkt meer naar de mensen. En iedereen vinkt gewoon af – “Oh, je hebt daar niet aan voldaan. Ja, sorry dan kunnen we je niet helpen. Zo zijn de regels nu eenmaal”.’ Aan het woord is Annemarie van Gaal in een uitzending over werkloosheid onder 50-plussers van het consumentenprogramma Radar. Hiermee beschrijft zij in een notendop de tot waanzin drijvende situatie waar je als 50-plusser in terecht kunt komen als je werkloos wordt.
Goed dat Radar de bureaucratische nachtmerrie aan de kaak stelt, die ons sociale zekerheidsstelsel op het gebied van arbeid en werkloosheid voor veel mensen is geworden. Het programma illustreert mijns inziens heel duidelijk dat onze manier van denken over geld, werk en zinvol bijdragen aan de maatschappij, én de organisatie van de systemen die daar bij horen, grondig aan herziening toe zijn. En dat het hoog tijd wordt dat politiek (en ook bedrijfsleven, en wij allen) hier wat aan gaat doen als wij onze samenleving toekomst-proof willen maken. De menselijke maat terugbrengen, en de realiteit van steeds minder betaalde banen incalculeren bijvoorbeeld. Systemen baseren op menselijkheid, vrijheid en autonomie in plaats van op angst, controle en beheersing.
slachtofferschap
Tegelijkertijd bekruipt mij bij het zien van dit programma ook een onbehaaglijk gevoel. Het risico van dit soort programma’s voor de individuele mens als jij en ik, in dit geval met name 50- en 60-plussers, is dat we onszelf als slachtoffer gaan ervaren van een onrechtvaardig en inefficiënt systeem. Machteloos om iets aan onze situatie te kunnen veranderen. En dat is wel het laatste wat je kunt gebruiken als vitale en steeds langer levende 50/60-plusser, als je op een prettige, zinvolle manier invulling wilt geven aan je derde (en vervolgens ook je vierde) levensfase. Slachtofferschap biedt geen basis voor het manifesteren van je potentieel en het leveren van een zinvolle bijdrage aan de samenleving, laat staan voor het veranderen daarvan.
Het voelt bijna als een dilemma, dat overigens ook bij andere actuele thema’s speelt, zoals het lerarentekort in het onderwijs, of de enorme toename van uitval uit het arbeidsproces door burn-out. Enerzijds hebben we te maken met een collectief probleem dat op collectief systeemniveau moet worden aangepakt. Anderzijds hebben we te maken met het individu dat ook binnen de huidige context haar/zijn leven zo optimaal mogelijk wil leven. En dat laatste is wat mij betreft heel wenselijk, zowel voor individu als samenleving.
eigen krachtbron
Als lid van deze groep én als iemand die er haar werk van heeft gemaakt om 50-plussers te begeleiden en inspireren bij het aanboren van hun eigen krachtbron en bewust de transitie te maken naar een energieke, waardevolle en betekenisrijke invulling van hun derde levensfase, roep ik 50/60 plussers op om zich niet te laten mangelen door ‘het systeem’, welk systeem dan ook. Maar verbind je in plaats daarvan met de krachtbron in jezelf, met je eigen potentie. Vanuit die verbinding is er veel mogelijk, dat je je eerst misschien niet had kunnen voorstellen. Je activeert dan namelijk je eigen creatieve kracht en zet daarmee een hele andere energie in werking die vóór jou gaat werken. Op die manier kun je als het ware een co-creator worden van de omstandigheden waarin je je bevindt, of de uitdagingen waar je voor staat. Je kunt er mee gaan samenwerken, in plaats van er tegen vechten, ook als het moeilijk is. Zo is het heel goed mogelijk dat jij als 60-plusser toch die betaalde baan vindt die jij graag wilt, of je eigen werk creëert waarin je al je passie en ervaring kwijt kunt. Of misschien vind je een andere oplossing om in je levensonderhoud te voorzien, en ga je werk doen waar je blij van wordt, maar dat geen of niet genoeg geld inbrengt. Al deze opties heb ik de laatste jaren regelmatig meegemaakt.
vertrouwen
Zo had ik bijvoorbeeld een cliënt die al jaren op zoek was naar werk dat echt passend voor haar zou zijn en waar zij haar volle capaciteit kon inzetten. Ze was regelmatig werkloos en kwam steeds weer in (tijdelijke) banen terecht die op het eerste gezicht veelbelovend leken, maar dan toch weer teleurstellend uitpakten. Toen ze bij mij in coaching kwam, had ze er eigenlijk niet veel vertrouwen meer in, dat het haar nog zou gaan lukken. In haar coachtraject herontdekte zij haar inspiratie en haar creatieve kracht en durfde zij vanuit die kracht op een frisse manier haar oude patronen ten aanzien van werk te onderzoeken en te omarmen. Haar zelfvertrouwen en haar plezier in het leven namen zienderogen toe. En op een goede dag kreeg ze opeens een baan aangeboden in een organisatie waar niet alleen de cultuur goed bij haar past maar ook de functie. Inmiddels werkt ze daar alweer enige tijd met veel plezier.
Het gebeurt niet altijd van de ene op de andere dag. Het vraagt vaak wat innerlijk werk om hiermee aan de slag te gaan en te leren vertrouwen op je eigen potentieel, maar het werkt! En bovendien kunnen we vanuit een positie van authentieke kracht en vertrouwen ook veel beter een bijdrage leveren aan het vernieuwen van verouderde systemen en het helpen creëren van nieuwe structuren, die wel werken. Omdat we er al mee beginnen in ons eigen leven.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd in Pioniersmagazine
Wat een fijn artikel!